صندوق بخشی یا Sector Fund یک صندوق سرمایه گذاری مشترک یا قابل معامله در بورس است که عمده منابع دارایی خود را در یک بخش و یا صنعت خاص سرمایهگذاری میکند، این صندوقها محدودیتی در انتخاب بخش موردنظر ندارند و میتوانند در بخشهایی چون صنعت فلزات، پتروشیمی، دارویی، غذایی، املاک و ساختمان و غیره ورود و سرمایهگذاری کنند.
اما ممکن است این سوال پیش بیاید که هدف از سرمایهگذاری در یک بخش خاص چیست؟ هدف صندوق سرمایهگذاری بخشی کسب سود یا بازده بیشتر از نرمال بازار است، و این هدف نیز تنها با داشتن تجربه و تخصص مدیران صندوق در آن صندوق خاص ممکن نیست، برای مثال فرض کنید که چندین فرد متخصص و مجرب که سالها در بازار فلزات حضور دارند بهدرک صحیحی از رفتار این بخش از بازار رسیدهاند و میتوانند زمینهها با پتانسیل سودآوری بالا در این صنعت را شناسایی و در آن سرمایهگذاری کنند.
انواع صندوق بخشی در بازار سرمایه
از آنجایی که زمینههای مختلفی برای سرمایهگذاری در بازار سرمایه چه در ایران و خارج از آن وجود دارد، بههمین دلیل نیز صندوقهای بخشی دارای تنوع نسبتا بالایی هستند، برای مثال صندوقهایی چون
- Energy Sector SPDR Fund
- Financial Sector SPDR Fund
- Industrial Sector SPDR Fund
- Technology Sector SPDR Fund
- Health care Sector SPDR Fund
اشاره کرد که در زمینههای انرژی، مالی، صنایع، تکنولوژی و سلامتی فعالیت دارند. اما در بازار سرمایه ایران باتوجه به آخرین بخشنامه سازمان بورس و اوراق بهادار (SEO.ir) مجوز این صندوقها تنها در ۸ بخش
- خودرو و قطعات
- بیمه و صندوقهای بازنشستگی
- دارویی
- فلزات اساسی
- صنایع شیمیایی
- استخراج کانههای فلزی
- سیمان
- حمل و نقل
صادر میشود و برحسب وجود پیشبینیهای کارشناسان بازار سرمایه، تا چندسال آینده در اکثر زمینههای اقتصادی، شاهد رشد صندوقهای سرمایهگذاری بخشی خواهیم بود.

صندوقهای بخشی در ایران
باتوجه به اطلاعات موجود در مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران و تا پایان آبان ۱۴۰۳ تعداد ۱۸ صندوق بخشی با مجموع ارزش خالص داراییهایی برابر با ۸۷ هزار میلیارد ریال درحال فعالیت هستند.
- بخشی بازده صنایع (بازبیمه) با کل ارزش خالص داراییها ۲۲۰۰ میلیارد ریال
- بخشی بهین خودرو (بهینرو) با کل ارزش خالص داراییها ۳۲۶۵ میلیارد ریال
- بخشی پترو آبان (پترو آبان) با کل ارزش خالص داراییها ۳۵۸۱ میلیارد ریال
- پترو داریوش (پترو داریوش) با کل ارزش خالص داراییها ۲۳۳۶ میلیارد ریال
- بخشی پتروشیمی اندیشه صبا (پتروصبا) با کل ارزش خالص داراییها ۲۵۸۶ میلیارد ریال
- بخشی پتروشیمی دماوند (پتروما) با کل ارزش خالص داراییها ۱۷۸۳ میلیارد ریال
- بخشی ثروت پویا (سمان) با کل ارزش خالص داراییها ۴۶۰۴ میلیارد ریال
- بخشی خبره صنعت خلیج فارس (پتروفارس) با کل ارزش خالص داراییها ۴۹۵۳ میلیارد ریال
- بخشی صنایع آگاه (پتروآگاه) با کل ارزش خالص داراییها ۶۰۵۶ میلیارد ریال
- بخشی صنایع پاداش (پتروپاداش) با کل ارزش خالص داراییها ۲۱۵۷ میلیارد ریال
- بخشی صنایع دایا (متال) با کل ارزش خالص داراییها ۶۷۷۵ میلیارد ریلل
- بخشی صنایع سورنا (رویین) با کل ارزش خالص داراییها ۳۲۰۴ میلیارد ریال
- بخشی صنایع معیار (تخت گاز) کل ارزش خالص داراییها ۸۹۲ میلیارد ریال
- بخشی صنایع مفید (استیل) با کل ارزش خالص داراییها ۶۷۷۸ میلیارد ریال
- بخشی فلز فارابی (فلزفارابی) با کل ارزش خالص داراییها ۱۶۶۲ میلیارد ریال
- بخشی فلزات کیمیا (آذرین) با کل ارزش خالص داراییها ۱۷۰۵۶ میلیارد ریال
- بخشی گستره فیروزه (رسانا) با کل ارزش خالص داراییها ۹۷۵۹ میلیارد ریال
- بخشی کیان (فارما کیان) با کل ارزش خالص داراییها ۷۱۵۴ میلیارد ریال
ترکیب دارایی صندوق بخشی
از آنجایی که در همین ابتدا مشخص شد که این صندوق عمده منابع دارایی خود را روی یک صنعت خاص سرمایهگذاری میکند پس نمیتوانیم شاهد وجود سهام متنوع در پورتفوی این صندوق باشیم. برطبق اساسنامه صندوق بخشی این صندوق موظف است تا حداقل ۷۰ از کل دارایی خود را روی سهام و حق تقدم سهام صنعت مربوطه سرمایهگذاری کند.
توضیحات: موضوع سرمایهگذاری
- حداقل ۷۰ درصد از کل دارایی صندوق: سهام پذیرفته شده در بورس تهران و یا بازار اول و دوم فرابورس ایران، سهام قابل معامله در بازار پایه فرابورس و حق تقدم سهام و قرارداد اختیار معامله آنها در صنعت
- حداکثر ۳۰ درصد از کل دارایی صندوق: سهام و حق تقدم سهام منتشره از طرف یک ناشر و قرارداد اختیار معامله همان سهام در صنعت
- حداکثر ۱۰ درصد از کل دارایی صندوق: سهام و حق تقدم سهام قابل معامله در بازار پایه فرابورس ایران و قرارداد اختیار معامله سهام مربوطه
- حداکثر ۵ درصد از اوراق منتشره ناشر: سهام و حق تقدم سهام منتشره از طرف یک ناشر
- حداکثر ۱۰ درصد از کل دارایی صندوق: سهام و حق تقدم سهام منتشره از طرف یک ناشر و قرارداد اختیار معامله همان سهام در سایر صنایع
- حداکثر ۱۰ درصد از ارزش روز سهام و حق تقدم سهام صندوق: اخذ موقعیت خرید در قرارداد اختیار معامله سهام
- حداکثر به تعدد سهام پایه موجود در پرتفوی مجاز سرمایهگذاری صندوق در سهام: اخذ موقعیت فروش در قرارداد اختیار معامله سهام
- حداکثر ۵ درصد از کل دارایی صندوق و تا سقف ۳۰ درصد از تعداد واحدهای صندوق سرمایهپذیر که نزد سرمایهگذاران است: واحدهای سرمایهگذاری (صندوقهای سرمایهگذاری غیر از اوراق بهادار)
- حداکثر ۱۵ درصد از کل دارایی صندوق: گواهی سپرده بانکی و سپرده بانکی
- حداکثر ۱۵ درصد از ارزش کل دارایی صندوق و مشروط بر اینکه حداکثر ۵ درصد از کل دارایی صندوق در اوراق بهادار منتشره از طرف یک ناشر سرمایهگذاری شود: اوراق بهادار با درآمد ثابت و بدون ضامن و با رتبه اعتباری قابل قبول
عملکرد صندوق بخشی
هدف از سرمایهگذاری در یک صنعت خاص کسب بازدهای بیشتر از بازده متوسط بازار است و وجود افراد متخصص در مدیریت صندوق و داشتن شناخت کافی از صنعت موردنظر باعث میشود تا فرصتهای مناسب سودآوری را شناسایی کنند، برای مثال یک صنعت خاص میتواند در شرایط مختلف دچار رشد و صعود قیمت گردد و افراد بجای آنکه کل سهام شرکتهای موجود در آن صنعت را بررسی و سپس اقدام به خرید کنند میتوانند با خرید واحدهای یک صنعت بخشی که روی آن صنعت متمرکز است سود مناسب دوره رشد آن صنعت را بدست آوریم.
باید دقت داشته باشیم که صندوق بخشی خود یک نوع از صندوق سهامی است که باتوجه به تمرکز بالا در یک صنعت خاص ریسک بالاتری نسبت به نسبت صندوق مختلط و حتی صندوق سهامی دارد.
مزایای سرمایهگذاری در صندوق بخشی
پتانسیل کسب بازده بالاتر
با توجه به اینکه سرمایهگذاری صندوق بخشی در یک صنعت خاص است، میتوان این انتظار را داشت که بازده بدست آمده از متوسط بازده بازار بالاتر باشد زیرا با نگاهی به آمار چندسال گذشته میتوان دریافت که همیشه برخی صنایع بازدهی بسیار بالاتر نسبت به بازار داشتهاند و همین عامل سبب میشود تا با خرید واحدهای صندوق بخشی، پتانسیل کسب بازدهی بالاتر را داشته باشیم.
سرمایهگذاری در صنایع متفاوت
از آنجایی که شرکتهای مختلفی از صنایع مختلف در بورس پذیرفته شدهاند، امکان خرید سهام شرکتهای مختلف در اکثر صنایع عملا وجود خارجی ندارد زیرا شما باید نسبت به تمامی این صنایع شناخت و دانش کافی داشته باشید، اما با وجود صندوق بخشی این مسله دیگر معضل سرمایهگذاران نیست و میتوانند با خرید واحدهای صندوق بخشی در صنایع مختلف، عملا امکان سرمایهگذاری در چند صنعت را پیادهسازی کنند.
مدیریت حرفهای داراییها
سرمایهگذاری در صنایع مختلف نیاز به داشتن تجربه و دانش تخصصی دارد تا یک فرد هم بتواند به شناخت مناسبی از صنعت خودرو، ساختمان، پتروشیمی، فلزات و غیره برسد، اما با وجود تیم مدیریتی متخصص در راس صندوق بخشی افراد میتوانند بدون داشتن تجربه و تخصص در صنایع مختلف سرمایهگذاری و کسب سود کنند.
ارتباط مستقیم رشد صنایع
سرمایهگذاری در صندوق بخشی که ارتباط مستقیمی با صنایع دارد میتواند با سرازیر کردن سرمایهها به صنایع مختلف باعث ایجاد پتانسیل رشد آنها شود و این مسیر دوطرفه است و رشد صنایع نیز باعث افزایش بازدهی صندوقهای بخشی میشود.
معایب صندوق بخشی
وابستگی به صنایع و ریسک صنایع
همانطور که رشد یک صنعت باعث افزایش سوددهی یک صندوق در همان صنعت میشود، نزول صنایع نیز تاثیر مستقیم روی کاهش بازدهی صندوق بخشی دارد. صنایع بزرگ بهشدت تحت تاثیر عواملی چون نرخ ارز، تحریمها و شرایط اقتصادی حاکم بر کشور دارد و حتما برای سرمایهگذاری در این صندوق باید استراتژی مناسب برای ورود و خروج داشته باشیم.
عدم تنوع در سرمایهگذاری
سرمایهگذاری در یک صنعت خاص در خود صندوق باعث محدود شدن تنوع در سبد دارایی صندوق شده و این خود باعث افزایش ریسک سرمایهگذاری در صندوق بخشی خواهد شد.
سرمایهگذاری در صندوق بخشی
صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله (ETF) بهمانند سهام در سامانههای معاملاتی معامله میشوند و افراد باید پس از افتتاح حساب سجام و داشتن کد بورسی، اقدام به خرید و فروش واحدهای این صندوق بکنند. ساعات معامله صندوق بخشی از شنبه تا چهارشنبه ۹ الی ۱۲:۳۰ و ساعت پیشگشایش صندوقهای بخشی نیز بهمدت ۱۵ دقیقه از ۸:۴۵ تا ۹:۰۰ میباشد.
سوالات متداول
صندوق بخشی چیست؟
صندوق بخشی یک نوع صندوق سرمایهگذاری از نوع سهامی است که عمده دارایی خود را روی یک صنعت یا بخش خاص سرمایهگذاری میکند.
مزایا و معایب صندوق بخشی چیست؟
پتانسیل کسب بازده بالاتر از متوسط بازار، نقدشوندگی بالا و مدیریت حرفهای را میتوان از مهمترین مزایا و وابستگی شدید به صنعت و تاثیرپذیری از ریسکهای سیستماتیک صنایع را نام برد.
ترکیب دارایی صندوق بخشی چگونه است؟
حداقل ۷۰ درصد از سرمایه کل صندوق را باید روی خرید سهام شرکتهایی که روی صنعت موردنظر است اختصاص دهند.
خودتون کدوم صندوق و پیشنهاد میدید؟ الان صندوقهای املاک و مستغلات چند روزی هست که همشون +۱۰ می خورند و سودی خوبی دادند.