صندوق مختلط چیست؟ (راهنمای کامل)

صندوق مختلط یکی دیگر از انواع صندوق های سرمایه گذاری در بازار سرمایه ایران است که از ادغام صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی بوجود آمده است. این صندوق با تلفیق این دو نگاه متفاوت قصد دارد تا با خرید واحدهای درآمد ثابت (کم ریسک)، یک پوشش ریسک و ضریب اطمینان به واحدهای سهامی (پرریسک) خود بدهد تا در شرایط نزول بازار، دچار افت در بازده خود نشود.

صندوق مختلط چیست؟

صندوق سرمایه‌گذاری مختلط همانطور که از واژه «مختلط» برداشت می‌شود، دارایی خود را هم روی اوراق با درآمد ثابت و هم روی سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، سرمایه‌گذاری می‌کند، برطبق قانون صندوق مختلط می‌تواند بین ۴۰ تا ۶۰ از دارایی خود را روی بازار سهام و به همین میزان نیز روی اوراق درآمد ثابت مانند اوراق مشارکت، اوراق خزانه اسلامی و سپرده بانکی، سرمایه‌گذاری کند، برای مثال ۶۰٪ روی سهام و ۴۰٪ روی اوراق درآمد ثابت و یا بالعکس

از آنجایی که اختلاف سطح ریسک و بازده میان دو صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی بسیار زیاد است، نهادهای مالی تصمیم به ایجاد یک صندوق دیگر را گرفتند تا هم از لحاظ ریسک و هم از لحاظ بازده میان این دو صندوق قراربگیرد تا بتواند افرادی که سطح ریسک‌پذیری بیشتر از صندوق درآمد ثابت و کمتر از صندوق سهامی را دارند را پوشش دهد.

تا انتهای مهر ۱۴۰۳ مجموع ۲۶ صندوق سرمایه‌گذاری مختلط با مجموع ارزش خالص دارایی‌هایی برابر با ۶۷ هزار میلیارد ریال در بازار سرمایه فعالیت دارد و شما می‌توانید برای مشاهده تمامی جزئیات آنها به مرکز اطلاع‌رسانی شرکت مدیریت و فناوری بورس تهران به آدرس (fund.fipiran.ir) مراجعه فرمایید.

بازده صندوق مختلط و ریسک آن چقدر است؟

سرمایه‌گذاری در صندوق مختلط که دارای بازده بالاتر از صندوق درآمد ثابت و تبع آن بالاتر از سود سپرده‌های بانکی است عموما با دیدگاهی میان مدت است زیرا وجود واحدهای سهامی باعث می‌شود تا دیدگاه بلندمدت صندوق‌های درآمد ثابت را کاهش دهد. در این صندوق‌ها ما رویکردی تعدیل شده را داریم که صندوق حدود ۵۰ درصد از سرمایه خود را روی واحدهای کم ریسک (اوراق با درآمد ثابت) و نیم دیگر را روی بازار سهام سرمایه‌گذاری می‌کند، بدین ترتیب بازده صندوق مختلط مابین بازده صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی قرار می‌گیرد.

به‌همین ترتیب در رابطه با ریسک صندوق سرمایه‌گذاری مختلط نیز می‌توان گفت که نه به‌مانند درآمد ثابت کم ریسک و نه به‌مانند سهامی پرریسک است زیرا وجود واحدهای سهامی باعث می‌شود تا این صندوق پتانسیل کسب بازده مناسب از بازار را در زمان رشد داشته باشد و علاوه‌بر‌این حضور واحدهای درآمد ثابت می‌شود تا درصورت افت بازار، این صندوق زیان کمتری را متحمل شود.

مزایا و معایب صندوق مختلط چیست؟

هرصندوق سرمایه‌گذاری با هدف کسب سود از بازار سرمایه فعالیت دارد و حضور سود همیشه با ریسک همراه می‌باشد پس می‌توان نتیجه گرفت هر صندوق دارای مزایا و معایب مختص به‌خود است که افراد با درنظر گرفتن این موارد، اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند.

بازدهی مناسب همراه با ریسک مدیریت شده

ما در زندگی روزمره خود نیز همیشه به‌دنبال راه‌هایی هستیم که بازدهی مناسب با پتانسیل متحمل شده کمترین هزینه را داشته باشد، هستیم. برای مثال برای رفتن به یک مقصد مشخص به‌دنبال استفاده از وسایلی هستیم که هزینه کمتر در کنار صرفه‌جویی در زمان و عدم اتلاف وقت در ترافیک را به‌همراه داشته باشد، به‌همین منظور ایجاد این صندوق یک راهکار مناسب برای افرادیست که از مزایای صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی توامان بهره ببرند که این باعث می‌شود تا ما به بازدهی بالاتر از صندوق درآمد ثابت با ریسکی مدیریت شده برسیم.

نقدشوندگی بالا

نقدشوندگی در طول تاریخ همیشه یکی از مهم‌ترین عوامل در سرمایه‌گذاری بوده است، فرض کنید شما دارای یک شی با ارزش چند میلیارد تومان هستید اما هیچکس حاضر نیست برای این شیء این قیمت که شاید ارزش ذاتی آن باشد را نیز بپردازد،‌ در حقیقت شما مالک چند میلیارد تومان پول هستید اما قابلیت نقدشوندگی را ندارد! در بازار سهام نیز باید همیشه به‌دنبال سرمایه‌گذاری روی زمینه‌‌هایی باشید که درصورت نیاز به پول، سریعا آن را به‌فروش برسانید. صندوق مختلط به‌مانند صندوق درآمد ثابت دارای نقدشوندگی بسیار مناسبی است که به لطف حضور بازارگردان اختصاصی این دغدغه را به‌کلی مرتفع ساخته است.

مدیریت حرفه‌ای صندوق

صندوق‌ها، مهم‌ترین روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه است، این بدان معناست که افراد برای حضور در بازار سرمایه و کسب سود نیازی به داشتن دانش و تجربه ندارند و تنها با خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری، مدیریت سرمایه خود را به افرادی متخصص و مجرب در بازار سرمایه می‌سپارند، در انتخاب صندوق سرمایه‌گذاری حتما باید درکنار عوامل مهمی چون میزان بازده به سوابق مدیران آن نیز دقت کافی بعمل آورد.

بیشتر بخوانید: بهترین صندوق سرمایه‌گذاری با سود بالا کدام است؟

سرمایه‌گذاری در صندوق مختلط

از آنجایی که تمامی صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌دو نوع قابل معامله (ETF) و صدور-ابطالی تقسیم بندی‌ می‌شود و شما برای خرید صندوق‌های ETF کافیست به سامانه معاملاتی رابین تریدر مراجعه کنید و برای خرید صندوق‌های صدور-ابطالی باید به‌صورت حضوری، تلفنی و یا از سایت خود صندوق استفاده کنید. قیمت صندوق ETF در سامانه‌های معاملاتی براساس عرضه و تقاضا مشخص می‌شود اما در صندوق‌های صدور-ابطالی قیمت صدور و ابطال براساس NAV آنها مشخص می‌شود.

واحدهای سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها نیز به دو واحد ممتاز و عادی تقسیم‌بندی می‌شود که از همه لحاظ شبیه به هم هستند اما در واحدهای ممتاز که در هنگام پذیره‌نویسی به موسسان صندوق تعلق می‌گیرد و قابل انتقال به غیر هستند، این واحدها قابلیت ابطال را ندارند و دارنده واحدهای ممتاز حق شرکت در مجمع و حق رای را دارد. تعداد واحدهای ممتاز هر صندوق معادل یک پنجم کل واحدهای سرمایه‌گذاری در صندوق است.

تغییر ترکیب دارایی در صندوق مختلط

در ابتدای این نوشتار گفتیم که ترکیب دارایی صندوق مختلط براساس امیدنامه هر صندوق مشخص شده است که برطبق قانون حداقل و حداکثر واحدهای سهامی و درآمد ثابت مشخص شده است، حال در صندوق مختلط این امکان فراهم شده است تا مدیران این صندوق در شرایط مختلف بازار بتوانند ترکیب دارایی این صندوق را تا میزانی که قانون مشخص کرده است تغییر بدهند، برای مثال در هنگام رونق بازار واحدهای سهامی افزایش و واحدهای درآمد ثابت کاهش پیدا می‌کنند، این بخاطر این مسئله است تا در هنگام رونق بازار از واحدهای سهامی، بیشترین بازده را کسب کنیم.

به همین منوال در هنگام رکود در بازار و شرایط منفی، مدیران صندوق نسبت واحدهای درآمد ثابت را نسبت به واحدهای سهامی افزایش می‌دهند تا حداقل بازده را برای سرمایه‌گذاران خود حفظ کنند و از نزول دارایی صندوق به‌دلیل حضور واحدهای سهامی جلوگیری کنند.

سوالات متداول