صندوق اهرمی یکی از انواع صندوق سرمایه‌گذاری در ایران است که از روش یا تکنیک اهرم برای کسب بازدهی بیشتر استفاده می‌کند، همانطور که در بازارهای جهانی تکنیک اهرم یک تکنیک مرسوم است، با ورود این صندوق‌ها به بازار مالی در ایران، راه برای استفاده از این تکنیک هموار و با استقبال بسیار خوبی توسط سرمایه‌گذاران روبرو شد.
در این مقاله از سرینو مگ قصد بررسی صندوق اهرمی را داشته و در ادامه به بررسی سازوکار این صندوق می‌پردازیم تا به این درک برسیم که آیا سرمایه‌گذاری در صندوق‌های اهرمی یک راهکار مناسب برای کسب بازدهی مضاعف است یا خیر.
صندوق اهرمی چیست؟
صندوق اهرمی یا Leveraged Fund یک نوع صندوق سرمایه‌گذاری یا روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس است که با استفاده از تکنیک اهرم قصد دارد تا سود بیشتری را برای سرمایه‌گذاران خود کسب کند، همانطور که از فیزیک دوران دبیرستان به‌یاد داریم، اهرم یک روش برای حمل و جابجایی است که با نیروی کمتر می‌توانیم اجسام با وزن بالا را جابجا کنیم، با همین تعریف می‌توانیم این موضوع را به بازار سرمایه تعمیم دهیم تا با سرمایه‌ای که بیشتر از سرمایه واقعی افراد است، سود مضاعفی نسبت به کل بازار کسب کنیم.
اهرم چیست؟
در سطور بالا اشاره کوتاهی به اهرم کردیم اما اگر بخواهیم این مفهوم را در بازار سرمایه تعریف کیم باید اینگونه بگوییم که اهرم در دنیای سرمایه‌گذاری به بهره بردن از منابع مالی چون وام یا بدهی برای بالا بردن میزان سرمایه افراد گفته می‌شود. به زبان ساده‌تر، اهرم تکنیکی‌ست که به شما اجازه می‌دهد تا با استفاده از سایر منابع مالی مانند وام، سرمایه خود را برای سرمایه‌گذاری چندبرابر کنید، برای مثال در دنیای رمز ارزها ما سرمایه‌گذاری به‌نام Levreged داریم که در برخی از رمزارزها می‌توانیم با قرض گرفتن از صرافی و پرداخت بهره آن، سرمایه خود را برای ورود به سرمایه‌گذاری افزایش دهیم.
برای مثال فرض کنید شما ۱۰ میلیون تومان سرمایه برای سرمایه‌گذاری دارد و قصد دارید تا با استفاده از اهرم توان مالی خود را به ۵۰ میلیون تومان افزایش دهید، در این صورت شما باید ۴۰ میلیون تومان از منابع موجود استقراض کنید، دقت داشته باشید که همانطور که بالا رفتن میزان سرمایه، سود بیشتری را به‌دنبال دارد، ریسک‌های سرمایه‌گذاری نیز به‌همان میزان افزایش می‌یابد و شما ضرر بیشتری نسبت به حالت عادی متحمل می‌شوید چون سرمایه شما چندین برابر شده است.
دقت داشته باشید که برای استفاده و یا ورود به سرمایه‌گذاری اهرمی نیاز به داشتن دانش و تجربه در بازارهای مالی است اما درصورتی که شما دارای این شرایط نیستید، بهترین گزینه برای شما سرمایه‌گذاری در صندوق اهرمی موجود در بازار سرمایه ایران است که با داشتن تیم قوی و مجرب، بیشترین سود را از محل سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران خود کسب می‌کنند.
واحدهای صندوق اهرمی
در صندوق اهرمی واحدهای سرمایه‌گذاری به دو نوع:
- واحدهای ممتاز یا پرریسک (واحدهای قابل معامله یا ETF) که دارای ۲ نوع ممتاز عام و ممتاز خاص می‌باشد.
- واحدهای عادی یا کم ریسک (واحدهای صدور-ابطالی)
تقسیم‌بندی می‌شوند، صندوق پس از دریافت مجوزهای اولیه می‌تواند واحدهای کم‌ریسک یا صدور ابطالی را تا حداکثر دو برابر واحدهای پرریسک یا قابل معامله صادر کند.
واحدهای ممتاز خاص متعلق به موسسین صندوق می‌باشد و دارنده آن حق شرکت در مجامع و حق رای گیری را دارد.
سازوکار صندوق اهرمی
در صندوق اهرمی با وجود دو نوع واحد ما با دو سازوکار در این صندوق روبرو هستیم، واحدهای صدور-ابطالی دارای سقف و کف سود مشخصی هستند مثلا یک واحدهای صدور-ابطالی یک صندوق اهرمی دارای کف ۲۵٪ و سقف سود ۳۰٪ است، این بدان معناست که شما اگر در واحدهای صدور-ابطالی صندوق اهرمی سرمایه‌گذاری کرده باشید در بدترین شرایط ۲۵٪ سود و در بهترین شرایط هم ۳۰٪ سود دریافت خواهید کرد، این یعنی اگر بازدهی صندوق کمتر از ۲۵ درصد باشد شما کف یعنی ۲۵ درصد را دریافت و اگر بازدهی بیشتر از سقف باشد، شما حداکثر به میزان سقف بازده یعنی ۳۰ درصد سود دریافت می‌کنید.
اما سرمایه‌گذاری در واحدهای پرریسک یا قابل معامله دارای سازوکار متفاوتی است و نرخ بازدهی آنها را نمی‌توان به‌صورت ثابت مشخص کرد اما کارکرد این واحدها فقط به‌منظور ورود پرریسک به بازار نیست و این واحدها بعنوان پوششی برای واحدهای صدور-ابطالی نیز عمل می‌کنند بدین ترتیب که اگر بازده واحدهای صدور-ابطالی کمتر از کف مشخص شده باشد، واحدهای قابل معامله این میزان اختلاف بازده تا کف را جبران خواهند کردز و به‌همین ترتیب اگر بازده واحدهای صدور-ابطالی از سقف مشخص شده بیشتر برود، این اختلاف سود را به سرمایه‌گذاران واحدهای پرریسک تعلق خواهد گرفت.
بازدهی صندوق اهرمی
باتوجه به آنچه در مورد سازوکار صندوق اهرمی بیان شد، ۳ حالت برای کسب سود را می‌توان برای هردو واحد صندوق اهرمی درنظر گرفت.
حالت اول) صندوق اهرمی را درنظر بگیرید که دارای کف و سقف بازدهی به‌ترتیب ۲۵ و ۳۰ درصد برای واحدهای صدور-ابطالی خود باشد. اگر این صندوق در پایان سال بازدهی‌اش بیشتر از سقف بازدهی واحدهای کم ریسک شود، برای مثال ۳۵ درصد، سرمایه‌گذاران واحدهای صدور-ابطالی همان سقف یعنی ۳۰ درصد را دریافت می‌کنند و ۵ درصد اختلاف به سود دریافتی واحدهای پرریسک اضافه می‌شود، این یعنی سرمایه‌گذاران واحدهای پرریسک بغیر از سود اصلی صندوق، ۵ درصد سود نیز از محل اختلاف بازده با سقف بازده واحدهای کم‌ریسک دریافت خواهند کرد.
حالت دوم) صندوق اهرمی فوق‌الذکر بازدهی کمتر از کف واحدهای صدور-ابطالی کسب کند، برای مثال بازده صندوق ۱۵ درصد شده است،در این صورت سرمایه‌گذاران واحدهای صدور-ابطالی کف اعلام شده یعنی ۲۵ درصد را دریافت خواهند کرد و بازدهی سرمایه‌گذاران واحدهای پرریسک کمتر از بازدهی خود صندوق خواهد شد زیرا باید اختلاف میان کف و بازده واقعی را نیز پوشش دهند. در این حالت ممکن است سرمایه‌گذاران واحدهای پرریسک دچار زیان نیز بشوند.
حالت سوم) بازده صندوق اهرمی مابین کف و سقف اعلام شده باشد که در این صورت همین میزان بازده برای هردو طیف سرمایه‌گذار درنظر گرفته خواهد شد.
مزایای صندوق اهرمی
همه تلاش صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه در راستای ایجاد مزایای فراوان و گاها متفاوت برای سرمایه‌گذاران است و صندوق اهرمی توانسته‌ست تا حد زیادی بسیاری از مزایا را پوشش دهد.
کسب سود بیشتر
باتوجه به وجود تکنیک اهرم در صندوق اهرمی، سرمایه‌گذاران می‌توانند با حداقل سرمایه‌گذاری (۱۰۰ هزارتومان) بازدهی بسیار بیشتری نسبت به سرمایه واقعی خود کسب کنند.
پوشش افراد با سطح ریسک مختلف
صندوق اهرمی به‌دلیل داشتن دو سازوکار صدور-ابطالی و درآمد ثابت می‌تواند افراد از سطوح ریسک بسیار کم تا زیاد را پوشش دهد، چیزی که در اکثر صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود ندارد و آنها یک طیف با سطح ریسک مشخص را هدف سرمایه‌گذاری قرار می‌دهند.
لیست صندوق‌های اهرمی در ایران
در بازار سرمایه ایران و تا انتهای پاییز ۱۴۰۳ تعداد ۸ صندوق اهرمی با مجموع ارزش خالص دارایی‌هایی حدود ۴۵۱ هزار میلیارد ریال در حال فعالیت هستند که شامل موارد زیر می‌باشند:
- صندوق اهرمی بیدار (نماد بیدار) با بازدهی یکساله —
- صندوق اهرمی پیشران پارسیان با بازدهی یکساله ۹/۴۷ درصد
- صندوق اهرمی توان مفید (نماد توان) با بازدهی یکساله ۲۲/۹۳ درصد
- صندوق اهرمی جهش فارابی (نماد جهش) با بازدهی یکساله -۰/۸۵ درصد
- صندوق سهامی اهرمی شتاب آگاه (نماد شتاب) با بازدهی یکساله ۲۳/۱۴ درصد
- صندوق سهامی اهرمی کاریزما (نماد اهرم) با بازدهی یکساله ۲۴/۲۴ درصد
- صندوق سهامی اهرمی موج فیروز (نماد موج) با بازدهی یکساله ۵۸/۶۳ درصد
- صندوق سهامی اهرمی نارنج (نماد نارنج اهرم) با بازدهی یکساله —
خرید صندوق اهرمی
در صندوق اهرمی شما می‌توانید واحدهای پرریسک یا ممتاز را از طریق سامانه معاملاتی رابین تریدر با جستجوی نماد آنها، آنها را خریداری کنید، البته اگر شما در بازار سرمایه فعالیت ندارید ابتدا باید در سجام ثبت‌نام و احراز هویت و سپس اقدام به دریافت کد بورسی در کارگزاری مدنظر خود بکنید.
سوالات متداول
صندوق اهرمی چیست؟
یک صندوق سرمایه‌گذاری است که از تکنیک اهرم برای دریافت بازدهی مضاعف استفاده می‌کند.
واحدهای صندوق اهرمی کدام است؟
صندوق اهرمی دارای ۲ نوع واحد کم‌ریسک (صدور-ابطالی) و پرریسک (قابل معامله است) که واحدهای قابل معامله آن را می‌توانید از سامانه معاملات برخط کارگزاری خود خریداری کنید.
سازوکار صندوق اهرمی چیست؟
واحدهای صدور-ابطالی این صندوق دارای یک کف و سقف مشخص است اما اگر قصد دارید ریسک بیشتری بکنید می‌توانید روی واحدهای ممتاز یا پرریسک این صندوق سرمایه‌گذاری کنید.
چگونه صندوق اهرمی بخریم؟
شما می‌توانید برای خرید واحدهای ممتاز یا پرریسک صندوق اهرمی از طریق سامانه‌های معاملاتی برخط خود در کارگزاری اقدام کنید.
