صندوق درآمد ثابت (Fixed Income) یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که با هدف ایجاد سود نسبتا ثابت و ریسک پایین در بازار مالی فعالیت دارد و در بین افرادی که ریسک‌پذیری پایینی دارند از محبوبیت بالایی برخوردار است. اما در انتخاب بهترین صندوق درآمد ثابت باید از نحوه کارکرد، فاکتورهای موثر و مزایای هرکدام مطلع شد. در این نوشتار از سرینومگ با ما همراه باشید تا به بررسی عوامل دخیل در بهترین صندوق درآمد ثابت پرداخته و چندصندوق درآمد ثابت مناسب برای سرمایه‌گذاری معرفی کنیم.
بهترین صندوق درآمد ثابت
برای آنکه ما بتوانیم بهترین را از میان یک مجموعه انتخاب کنیم، ابتدا باید به سازوکار آن و سپس عواملی که در مقایسه آنها دخیل هستند بپردازیم، صندوق درآمد ثابت یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار مالی است که افراد بدون داشتن دانش و زمان کافی، به کسب سود از بازار مالی می‌پردازند. این نوع صندوق با سرمایه‌گذاری روی اوراق با درآمد ثابت و سپرده بانکی، سود نسبتا ثابت با ریسک بسیار پایین را برای سرمایه‌گذاران خود بههمراه دارد. ناگفته نماند که سود این صندوق‌ها بسته به عملکرد و دیگر عوامل نسبت به یکدگیر تفاوت دارد.
انواع صندوق درآمد ثابت
صندوق سرمایه‌گذاری درآمد ثابت بسته به ترکیب دارایی سبدسرمایه‌گذاری، چگونگی پرداخت سود و هم‌چنین نحوه معاملات، به چند نوع تقسیم‌بندی می‌شود.
صندوق درآمد ثابت از لحاظ ترکیب دارایی
تمامی صندوق‌های درآمد ثابت باتوجه به امیدنامه و قوانین سازمان بورس، موظف به سرمایه‌گذاری روی اوراق با درآمد ثابت هستند اما سبدسرمایه‌گذاری آنها با یکدیگر اندکی تفاوت دارد، از همین تفاوت‌ها می‌توانیم به سه نوع صندوق سرمایه‌گذاری درآمد ثابت برسیم.
- صندوق درآمد ثابت نوع اول
۸۵ الی ۱۰۰ درصد دارایی را روی اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کند، مدیر صندوق می‌تواند تا حداکثر ۱۵ درصد دارایی را روی سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری، حق تقدم سهام و اوراق سرمایه‌گذاری کند. - صندوق درآمد ثابت نوع دوم
حداکثر ۹۰ درصد دارایی روی اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود و فقط می‌توانند تا حداکثر ۵ درصد روی سایر صندوق‌ها، حق تقدم سهام و اوراق سرمایه‌گذاری کنند. - صندوق درآمد ثابت اوراق دولتی
تا ۹۵ درصد دارایی را روی اوراق با درآمد ثابت دولتی سرمایه‌گذاری می‌کند و طبق قوانین شرایط خاصی برای سرمایه‌گذاری روی اوراق منتشره از سمت دولت وجود دارد، در این صندوق الزامی در سرمایه‌گذاری روی سهام و اوراق غیردولتی وجود ندارد.
صندوق درآمد ثابت از لحاظ نحوه پرداخت سود
- صندوق درآمد ثابت با تقسیم سود
این نوع از صندوق سرمایه‌گذاری درآمد ثابت در تاریخ‌های مشخصی (ماهانه و یا دوماه‌یکبار) به سرمایه‌گذاران خود، مبلغی را تحت عنوان سود پرداخت می‌کنند. در انتخاب بهترین صندوق درآمد ثابت باید دقت نمود که صندوق موردنظر چندین دوره پرداخت سود داشته است. - صندوق درآمد ثابت بدون تقسیم سود
این نوع از صندوق درآمد ثابت تقسیم سود ندارند و سهامدارن از فروش واحدهای صندوق (که به دلیل وجود بازارگردان درحال رشد قیمت هستند) کسب سود می‌کنند، برای مثال واحدهای صندوقی را در قیمت ۱۰ هزار ریال خریداری کرده‌اید و در پایان سال در قیمت ۱۳ هزار ریال فروخته‌اید، این صندوق ۳۰ درصد سود محقق شده برای سرمایه‌گذاران خود بههمراه داشته است.
صندوق درآمد ثابت از لحاظ نحوه معاملات
این تقسیم‌بندی مختص یک نوع صندوق نیست و تمامی صندوق‌های سرمایه‌گذاری را در بر می‌گیرد، صندوق‌ها از لحاظ نحوه معامله شدن به دو نوع قابل معامله (ETF) و صدور-ابطالی تقسیم‌بندی می‌شوند. صندوق‌های قابل معامله را می‌توان به‌مانند سهام در سامانه‌‌های معاملاتی خرید و فروش کرد اما برای صندوق‌های صدور-ابطالی شما باید تلفنی،حضوری و یا از طریق سامانه خود صندوق اقدام به صدور و یا ابطال کنید.
معیارهای انتخاب بهترین صندوق درآمد ثابت
ما در طول زندگی روزمره خود همیشه درحال انتخاب گزینه‌های بهینه هستیم، از خرید روزمره تا تصمیم‌های بزرگ در زندگی، برای مثال شما حتی برای رفتن به سرکار نیز به‌دنبال بهینه‌ترین مسیر از لحاظ صرفه‌جویی در زمان هستید، بههمین منوال سرمایه‌گذاری نیز از این قاعده مستثنی نیست و شما باید برای انتخاب صندوقی که قصد سرمایه‌گذاری درآن را دارید، ملاک‌هایی را درنظر گرفته و آنها را روی صندوق‌های مدنظر خود، ارزیابی کنید.
بیشتر بخوانید: بهترین صندوق طلا کدام است؟
بازدهی گذشته صندوق
یکی از عوامل دخیل در انتخاب بهترین صندوق درآمد ثابت، تاریخچه سوددهی صندوق است، این تاریخچه از آن حیث مهم است که شما رفتار نوسانی در صندوق مشاهده نکنید، به دیگر زبان یعنی صندوق رفتاری معقولانه و پیشرفت در میزان سوددهی خود داشته باشد، وجود داشته‌اند صندوق‌هایی که در آغاز با دادن سودهای بسیار زیاد شروع کرده‌اند اما پس از گذشت چندماه با افت ناگهانی میزان سود مواجه شده‌اند. درمیان میزان بازدهی نیز بیشترینتوجه خود را معطوف به بازدهی سالانه بکنید.
لیست بهترین صندوق درآمد ثابت با بیشترین بازده یکساله (منتهی به ۶ آبان ۱۴۰۳):
| نام صندوق (نماد) | بازده یکساله (۲۴۰ روزه) |
|---|---|
| صندوق درآمد ثابت کیمیا (اونیکس) | ۳۲/۹۲ درصد |
| صندوق سرمایه‌گذاری اعتبار (اعتبار) | ۳۲/۴۵ درصد |
| صندوق سرمایه‌گذاری طلوع‌تدبیر پایا (خورشید) | ۳۱/۵۸ درصد |
| صندوق سرمایه‌گذاری توسعه افق رابین (رابین) | ۳۱/۰۸ درصد |
| صندوق سرمایه‌گذاری ثروت افزون فاخر (فاخر) | ۳۰/۹۹ درصد |
| صندوق سرمایه‌گذاری سپر سرمایه بیدار (سپر) | ۳۰/۸۹ درصد |
| صندوق سرمایه‌گذاری افرا نماد پایدار (افران) | ۳۰/۸۸ درصد |
| صندوق سرمایه‌گذاری لبخند فارابی (لبخند) | ۳۰/۷۹ درصد |
| صندوق سرمایه‌گذاری ارمغان فیروزه آسیا (فیروزا) | ۳۰/۷۷ درصد |
| صندوق سرمایه‌گذاری گنجینه آینده روشن (صایند) | ۳۰/۷۱ درصد |
ارزش کل خالص دارایی‌های صندوق
ارزش کل خالص دارایی‌های صندوق (AUM) نمادی از میزان اعتماد سرمایه‌گذاران به یک صندوق است زیرا در بازار سرمایه نمی‌تواند صندوقی شرایط ایده‌آل نداشته باشد اما حجم سرمایه‌گذاری در آن بالا باشد! بههمین دلیل حتما باید این عدد را در کفه ترازو قرارداد، اگر نگاهی به صندوق‌های درآمد ثابت بیاندازید متوجه می‌شوید که هستند صندوق‌هایی که حجم دارایی آنها کم است اما سود بالایی می‌دهند، سرمایه‌گذاران حرفه‌ای در انتخاب بهترین صندوق درآمد ثابت تنها به سود اتکا نمی‌کنند.
لیست بهترین صندوق درآمد ثابت با بیشترین AUM (منتهی به ۶ آبان ۱۴۰۳):
| نام صندوق (نماد) | بازده یکساله (۲۴۰ روزه) |
|---|---|
| صندوق سرمایه‌گذاری افرا نماد پایدار (افران) | ۱۹۷۳۳ میلیارد تومان |
| صندوق سرمایه‌گذاری سپر سرمایه بیدار (سپر) | ۱۵۰۶۰ میلیارد تومان |
| صندوق سرمایه‌گذاری اعتماد آفرین پارسیان (اعتماد) | ۱۲۵۶۳ میلیارد تومان |
| صندوق سرمایه‌گذاری یاقوت آگاه (یاقوت) | ۱۲۴۶۵ میلیارد تومان |
| صندوق سرمایه‌گذاری ارمغان فیروزه آسیا (فیروزا) | ۱۰۷۳۱ میلیارد تومان |
| صندوق سرمایه‌گذاری آوند مفید (آوند) | ۱۰۳۵۶ میلیارد تومان |
| صندوق سرمایه‌گذاری کارا (کارا) | ۹۷۷۱ میلیارد تومان |
| صندوق درآمد ثابت کیمیا (اونیکس) | ۸۷۳۱ میلیارد تومان |
| صندوق سرمایه‌گذاری سپید دماوند (سپیدما) | ۸۳۳۸ میلیارد تومان |
| صندوق سرمایه‌گذاری لبخند فارابی (لبخند) | ۸۳۲۸ میلیارد تومان |
نسبت نقدشوندگی
یکی از عوامل بسیار مهم در انتخاب صندوق درآمد ثابت میزان متوسط حجم مبادله شده در روز (متوسط معاملات روزانه در ماه) به نسبت AUM یا کل ارزش دارایی یک صندوق است، به زبان ساده‌تر یک صندوق به‌طور متوسط در روز ۳۰ میلیون حجم مبادلات آن است و اگر فرض کنیم که قیمت هر واحد از صندوق ۲۰ هزار ریال باشد، یعنی در روز ۶۰۰ میلیارد ریال حجم مبادله آن است. حال اگر AUM صندوق برابر با ۶۰۰۰ میلیارد ریال باشد این نشان می‌دهد که ۱۰ درصد حجم صندوق به‌طور متوسط در روز مورد مبادله قرار می‌گیرد که این شاخص هرچقدر برای یک صندوق بالاتر باشد نشان از میزان جذابیت آن دارد.
برای محاسبه این شاخص می‌توانید با چستجوی نماد صندوق درآمد ثابت خود در سایت Tsetmc مقدار عدد روبروی عبارت میانگین حجم ماه را بردارید، این عدد نماینده این است که این صندوق در یک ماه اخیر به‌طور متوسط در هر روز با چه حجمی مبادله شده است. سپس با ورود به سایت خود صندوق مقدار ارزش کل دارایی را برداشته و این نسبت را محاسبه کنید.
برای مثال در صندوق سرمایه‌گذاری درآمد ثابت توسعه افق رابین داریم:
100 x (ارزش کل دارایی / میانگین حجم ماه) = نسبت نقدشوندگی
با تشکیل یک جدول می‌توانید به ۱۰ صندوقی که دارای بیشترین نسبت نقدشوندگی هستند برسید.
در انتخاب بهترین صندوق درآمد ثابت عوامل دیگری چون تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری شده، سابقه و تجربه تیم مدیریتی، تداول در پرداخت سود، نحوه پرداخت سود و حتی کارمزد صندوق نیز اهمیت دارد و شما باید با داشتن پاسخ قاطع به هرکدام از این عوامل، دست به انتخاب بهترین صندوق درآمد ثابت برای سرمایه‌گذاری در بورس بزنید.
کلام پایانی
بازار مالی یک بستر رقابت برای کسب سود است و دقت داشته باشید که سود همیشه با ریسک و ضرر همراه است، اگر شما دارای سطح ریسک‌پذیری پایینی هستید بهترین صندوق سرمایه‌گذاری برای شما درآمد ثابت است و برای انتخاب بهترین صندوق درآمد ثابت نیز کافیست این نوشتار را به‌دقت مطالعه کنید و ناگفته نماند که در دوره‌‌های مستمر باید این داده‌ها را به‌روز کنید.
سوالات متداول
بهترین صندوق درآمد ثابت را چگونه تشخیص دهیم؟
برای انتخاب بهترین صندوق درآمد ثابت باید به عواملی چون میزان سود، نسبت نقدشوندگی، ارزش کل خالص دارایی‌ها (AUM)، سابقه پرداخت سود، تیم مدیریتی، تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری دقت کرد و با تهیه یک لیست، و مقایسه آنها دست به انتخاب زد.
آیا بهترین صندوق درآمد ثابت بیشترین سود را دارد؟
خیر! همواره بهترین صندوق درآمد ثابت بیشترین سود را بههمراه ندارد زیرا در کنار سود عوامل دیگری مانند نسبت نقدشوندگی، تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری، ارزش کل خالص دارایی‌ها و حتی تیم مدیریتی نیز در انتخاب بهترین صندوق درآمد ثابت موثر هستند.
